Cách sơ cứu tai biến mạch máu não tại nhà: Việc đơn giản nhưng có thể cứu sống một mạng người

Tai biến mạch máu não có thể gây tử vong và di chứng lâu dài

Tai biến mạch máu não, hay còn gọi là đột quỵ, xảy ra khi lưu lượng máu cung cấp cho não bị gián đoạn. Khi máu không thể vận chuyển đủ oxy và dưỡng chất đến các tế bào não, chúng sẽ nhanh chóng bị tổn thương và chết đi. Càng chậm trễ trong việc cấp cứu, số lượng tế bào não bị ảnh hưởng càng nhiều, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Đột quỵ có hai dạng phổ biến:

- Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Hình thành khi một động mạch cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn bởi cục máu đông.

- Đột quỵ do xuất huyết não: Xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, khiến máu tràn ra ngoài, gây tổn thương các mô não xung quanh.

Một số cơn đột quỵ thiếu máu cục bộ có thể bắt nguồn từ sự tích tụ mảng xơ vữa trong động mạch. Nếu cục máu đông hình thành ngay tại động mạch não, nó được gọi là đột quỵ huyết khối. Trong khi đó, nếu cục máu đông xuất phát từ tim hoặc nơi khác trong hệ tuần hoàn và di chuyển đến não, tình trạng này được gọi là đột quỵ thuyên tắc.

Ngoài ra, còn có cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – một dạng đột quỵ nhẹ với triệu chứng diễn ra trong thời gian ngắn, thường chỉ kéo dài vài phút và biến mất trong vòng 24 giờ. Tuy nhiên, TIA được xem là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ xảy ra một cơn đột quỵ nặng hơn trong tương lai, vì vậy không nên chủ quan khi gặp tình trạng này.

Thống kê về tỉ lệ tai biến mạch máu não ở Việt Nam - đang thuộc top đầu trên thế giới 

Tai biến mạch máu não là một trong những tình trạng nguy hiểm nhất, có thể cướp đi sinh mạng của người bệnh nếu không được cấp cứu kịp thời. Ngay cả khi may mắn sống sót, nhiều bệnh nhân vẫn phải đối mặt với các di chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Mức độ tổn thương thần kinh phụ thuộc vào thời gian cấp cứu – càng kéo dài, não bộ càng bị ảnh hưởng nặng nề, làm giảm khả năng hồi phục. Trong nhiều trường hợp, người bệnh phải mất hơn một tháng để dần cải thiện sức khỏe, thậm chí có những biến chứng tồn tại vĩnh viễn.

Theo thống kê, có đến 90% bệnh nhân sau đột quỵ gặp phải các hậu quả sau:

- Suy giảm trí nhớ, sa sút nhận thức.

- Liệt một phần hoặc nửa cơ thể.

- Rối loạn ngôn ngữ: nói ngọng, nói không rõ chữ.

- Rối loạn thị giác, tâm lý bất ổn.

- Sống thực vật trong thời gian dài hoặc vĩnh viễn.

Những biến chứng này không chỉ tác động trực tiếp đến bệnh nhân mà còn ảnh hưởng đến gia đình và xã hội. Người bệnh có thể rơi vào trạng thái mặc cảm, lo lắng, suy sụp tinh thần, trong khi người thân phải gánh vác trách nhiệm chăm sóc, gây áp lực lớn về thể chất lẫn tài chính.

Dấu hiệu nhận biết tai biến mạch máu não

Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ khi người bệnh đang sinh hoạt hoặc làm việc bình thường. Các triệu chứng thần kinh có thể xuất hiện ngay lập tức và nhanh chóng đạt mức nghiêm trọng. Vì vậy, việc nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo là yếu tố quan trọng giúp can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng. Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp:

- Khuôn mặt mất cân đối, miệng bị lệch hoặc cứng đơ, khó cử động môi lưỡi.

- Rối loạn ngôn ngữ, nói ú ớ, không thể phát âm rõ ràng.

- Tay chân yếu dần, tê bì hoặc không thể điều khiển như bình thường.

- Mất thăng bằng, đột ngột không đứng vững, dễ té ngã.

- Cơn đau đầu dữ dội, kèm theo buồn nôn, nôn mửa hoặc mất ý thức.

Mỗi bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng khác nhau, không nhất thiết xuất hiện đồng thời. Tuy nhiên, phương pháp FAST là cách đơn giản giúp nhận biết nhanh tình trạng này:

- Face (Mặt): Kiểm tra xem có bị xệ một bên mặt không.

- Arm (Tay): Yêu cầu người bệnh nâng cả hai tay, nếu một tay yếu hoặc không thể nâng lên thì có thể là dấu hiệu đột quỵ.

- Speech (Ngôn ngữ): Kiểm tra khả năng nói, xem có bị ngọng hoặc nói lắp không.

- Time (Thời gian): Nếu xuất hiện các dấu hiệu trên, cần gọi cấp cứu ngay để tăng cơ hội điều trị hiệu quả.

Ngoài ra, một số trường hợp đột quỵ xảy ra trong lúc ngủ, khiến người bệnh không thể kêu cứu. Khi đó, họ có thể rơi vào trạng thái hôn mê, mất ý thức và không kiểm soát được việc tiểu tiện.

Quy tắc F.A.S.T nhận biết tai biến mạch máu não sớm 

Cách sơ cứu tai biến mạch máu não và lưu ý quan trọng trong sơ cứu

Thời gian can thiệp quan trọng nhất để cấp cứu bệnh nhân đột quỵ hiệu quả là trong vòng 3 - 4,5 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Vì vậy, ngay khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ, hãy nhanh chóng gọi cấp cứu. Trong khi chờ xe cứu thương đến, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sơ cứu nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

1. Hướng dẫn sơ cứu bệnh nhân đột quỵ

Dưới đây là các bước sơ cứu cơ bản giúp hỗ trợ bệnh nhân trong tình huống khẩn cấp:

- Giữ bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng sang một bên và kê đầu cao khoảng 30 - 45 độ để hỗ trợ tuần hoàn máu.

- Nới lỏng quần áo, khăn quàng hoặc cà vạt để giúp người bệnh hô hấp dễ dàng hơn.

- Nếu bệnh nhân còn tỉnh, hãy trấn an và hướng dẫn họ thở sâu nhằm duy trì sự ổn định.

- Trường hợp người bệnh ngừng thở, cần thực hiện hô hấp nhân tạo ngay lập tức để duy trì lượng oxy cho não.

- Nếu có dấu hiệu buồn nôn hoặc nôn, nghiêng đầu sang một bên để tránh sặc dịch nôn vào đường thở.

- Khi bệnh nhân xuất hiện cơn co giật, có thể sử dụng một vật mềm đặt giữa hai hàm răng để tránh tự cắn lưỡi.

- Không được cho bệnh nhân ăn, uống hoặc tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

- Quan sát kỹ tình trạng bệnh nhân, ghi nhớ các triệu chứng để cung cấp thông tin đầy đủ cho đội ngũ y tế.

- Việc sơ cứu cần được thực hiện cẩn thận và đúng cách để tránh làm tình trạng bệnh nhân nghiêm trọng hơn.

5 bước sơ cứu tai biến mạch máu não đúng chuẩn 

2. Những sai lầm thường gặp khi sơ cứu bệnh nhân đột quỵ

Một số sai lầm phổ biến trong quá trình sơ cứu có thể khiến bệnh nhân mất đi cơ hội điều trị tốt nhất hoặc gặp phải biến chứng nguy hiểm:

- Di chuyển bệnh nhân không đúng cách: Hãy để bệnh nhân nằm yên tại chỗ, tránh di chuyển nếu không thực sự cần thiết. Việc vận chuyển sai tư thế có thể làm tổn thương não nghiêm trọng hơn.

- Tự ý cho uống thuốc hoặc thực phẩm: Khi đột quỵ xảy ra, chức năng nuốt có thể bị ảnh hưởng, việc uống thuốc hoặc ăn uống có thể khiến bệnh nhân bị sặc hoặc nghẹt thở.

- Dùng phương pháp chích máu ở ngón tay hoặc dái tai: Đây là một quan niệm sai lầm, không có cơ sở khoa học và có thể làm chậm trễ thời gian cấp cứu quan trọng.

- Nhỏ thuốc hạ huyết áp dưới lưỡi: Một số người nghĩ rằng việc nhỏ Adalat (thuốc hạ huyết áp) có thể giúp bệnh nhân, nhưng trên thực tế, nó có thể làm huyết áp giảm quá nhanh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình cung cấp máu lên não.

Tạm kết

Biết cách sơ cứu tai biến mạch máu não đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định khả năng phục hồi của bệnh nhân. Do đó, mỗi người nên trang bị kiến thức cần thiết để có thể phản ứng nhanh, tăng cơ hội sống cho người bệnh.

ĐẶT MUA KHUNG TRÚC ĐAN

Giá bán lẻ

Hộp 60 viên: 300.000Đ/HỘP

Họ và tên(*)

Số điện thoại*

Địa chỉ nhận hàng*

Sản phẩm	Đơn giá	Số lượng	Thành tiền
Khung Trúc Đan hộp 60 viên	300.000		0
Giá này chưa bao gồm chi phí vận chuyển. Nếu có, Chúng tôi sẽ xác nhận đơn hàng với Quý khách qua điện thoại. Trân trọng cảm ơn		Tổng	0

Tư vấn cước miễn phí:

Hotline: 0975.857.257

Đặt mua