Đột quỵ thiếu máu cục bộ: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả hiện nay

Nguyên nhân gây đột quỵ thiếu máu cục bộ là gì?

Nguyên nhân thường gặp là sự hình thành cục máu đông làm bít tắc mạch máu não, hoặc mạch máu bị hẹp do xơ vữa động mạch, gây cản trở dòng máu lên não. Khi thiếu máu nuôi dưỡng, mô não sẽ bị tổn thương, nếu không được khắc phục sớm, sẽ dẫn đến hoại tử và sưng phù trong vòng từ 2 đến 4 ngày sau đó.

Theo các chuyên gia thần kinh, chỉ cần dòng máu lên não ngừng chảy trong khoảng 10 giây là đã bắt đầu xảy ra hiện tượng rối loạn chuyển hóa trong tế bào não. Nếu tình trạng này kéo dài chỉ vài phút, hàng triệu tế bào não có thể bị hủy hoại vĩnh viễn. Chính vì vậy, đột quỵ thiếu máu cục bộ là một tình trạng cần được phát hiện sớm và cấp cứu ngay lập tức để cứu sống người bệnh và hạn chế tối đa biến chứng về sau.

Hình ảnh đột quỵ do thiếu máu cục bộ 

Phân loại đột quỵ thiếu máu cục bộ

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ bao gồm hai dạng chủ yếu, tùy thuộc vào vị trí và nguyên nhân gây tắc nghẽn dòng máu lên não:

1. Đột quỵ do huyết khối

Đây là tình trạng xảy ra khi một cục máu đông hình thành ngay bên trong động mạch dẫn máu lên não, gây tắc nghẽn dòng lưu thông máu đột ngột. Dạng đột quỵ này thường gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử cholesterol cao, xơ vữa mạch máu hoặc mắc bệnh tiểu đường.

Nhiều trường hợp, cơn đột quỵ huyết khối xuất hiện vào buổi sáng sớm hoặc khi người bệnh đang ngủ. Trước đó, bệnh nhân có thể trải qua các cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ – với biểu hiện như chóng mặt, nhìn mờ, đau đầu nhẹ, yếu hoặc tê một bên cơ thể,… Các triệu chứng này thường chỉ kéo dài từ vài phút đến dưới 24 giờ rồi tự biến mất.

Đột quỵ thiếu máu cục bộ do huyết khối 

2. Đột quỵ do thuyên tắc (tắc mạch)

Loại đột quỵ này xảy ra khi một cục máu đông được hình thành tại một vị trí khác trong cơ thể, sau đó di chuyển theo dòng máu và làm tắc nghẽn mạch máu não. Trường hợp này được gọi là thuyên tắc mạch.

Theo thống kê, khoảng 15% bệnh nhân bị đột quỵ thuyên tắc có liên quan đến chứng rung nhĩ – một rối loạn nhịp tim phổ biến, khiến buồng nhĩ không co bóp hiệu quả, dễ hình thành cục máu đông. Nếu không được kiểm soát kịp thời, các cục máu đông này có thể di chuyển lên não và gây ra đột quỵ.

​Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi dòng máu cung cấp oxy và dưỡng chất cho não bị gián đoạn hoặc tắc nghẽn, dẫn đến việc các tế bào não bị tổn thương hoặc chết. Đây là tình trạng y tế khẩn cấp, đòi hỏi can thiệp kịp thời để tăng cơ hội hồi phục và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.​

Đột quỵ thiếu máu cục bộ do tắc mạch 

Yếu tố nguy cơ gây đột quỵ thiếu máu cục bộ

Dưới đây là một số yếu tố nguy cơ gây đột quỵ thiếu máu cục bộ:

- Xơ vữa động mạch: Sự tích tụ mảng bám trong động mạch có thể dẫn đến hẹp hoặc tắc nghẽn, cản trở lưu thông máu lên não.​

- Huyết khối từ tim: Các cục máu đông hình thành trong tim, đặc biệt ở những người mắc bệnh van tim hoặc rung nhĩ, có thể di chuyển đến não và gây đột quỵ.​

- Nhồi máu ổ khuyết: Tắc nghẽn các động mạch nhỏ sâu trong não, thường liên quan đến tăng huyết áp hoặc tiểu đường.​

- Các yếu tố nguy cơ khác: Huyết áp cao, tiểu đường, béo phì, hút thuốc lá, uống rượu bia, lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và tuổi tác cao đều làm tăng nguy cơ đột quỵ thiếu máu cục bộ.​

Một số yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ 

Triệu chứng nhận biết đột quỵ thiếu máu cục bộ

Các triệu chứng nhận biết đột quỵ bao gồm:

- Đột ngột yếu hoặc tê liệt một bên cơ thể.​

- Khó nói hoặc hiểu lời nói.​

- Mất thị lực hoặc nhìn mờ.​

- Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc phối hợp động tác.​

- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.

Nhận biết sớm và can thiệp kịp thời khi xuất hiện các dấu hiệu trên có thể giúp giảm thiểu tổn thương não và cải thiện khả năng phục hồi cho người bệnh.

Triệu chứng nhận biết đột quỵ 

Biến chứng của đột quỵ thiếu máu cục bộ nguy hiểm như thế nào?

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các hệ cơ quan quan trọng trong cơ thể:​

- Hệ thần kinh: Gây mất cảm giác đau, không nhận biết được nóng lạnh, suy giảm thị lực, khó khăn trong giao tiếp. Ngoài ra, có thể dẫn đến sa sút trí tuệ, mất trí nhớ, không kiểm soát được cảm xúc và trầm cảm.​

- Hệ cơ: Giảm khả năng vận động, yếu liệt một bên hoặc toàn bộ cơ thể.​

- Hệ hô hấp: Tổn thương não bộ có thể ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, gây khó thở hoặc ngừng thở.​

- Hệ tuần hoàn: Đặc biệt ở những người lạm dụng rượu bia, thuốc lá hoặc mắc bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, có nguy cơ cao gặp biến chứng về tim mạch.​

- Hệ tiêu hóa: Một số loại thuốc điều trị đột quỵ có thể gây tác dụng phụ như táo bón, chậm tiêu. Nếu vùng não kiểm soát tiêu hóa bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến mất hoặc giảm chức năng ruột.​

- Hệ tiết niệu: Ảnh hưởng đến liên kết giữa não và bàng quang, gây tiểu tiện mất kiểm soát, tiểu nhiều lần hoặc tiểu trong lúc ngủ.​

- Hệ sinh sản: Mặc dù không tác động trực tiếp, nhưng đột quỵ có thể làm giảm ham muốn tình dục, đặc biệt ở những người gặp vấn đề về tâm lý sau đột quỵ.

Thống kê về tỷ lệ tử vong do đột quỵ ở Việt Nam năm 2019

Phương pháp chẩn đoán đột quỵ thiếu máu cục bộ

Để xác định chính xác tình trạng đột quỵ thiếu máu cục bộ, bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng quan trọng như:​

- Chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner) và chụp cộng hưởng từ (MRI): Những kỹ thuật hình ảnh này giúp phát hiện các tổn thương trong não, xác định vị trí và mức độ ảnh hưởng của đột quỵ. ​

- Xét nghiệm máu: Được thực hiện để kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng, tổn thương tim, khả năng đông máu, mức đường huyết, cũng như chức năng gan và thận. ​

- Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG): Phương pháp này giúp đánh giá hoạt động của tim và phát hiện các rối loạn nhịp tim có thể liên quan đến đột quỵ. ​

- Điện não đồ (EEG): Xét nghiệm này hỗ trợ loại trừ khả năng co giật hoặc các vấn đề thần kinh khác có triệu chứng tương tự đột quỵ. ​

Chụp cộng hưởng từ chẩn đoán đột quỵ não 

Phương pháp điều trị cấp cứu đột quỵ thiếu máu cục bộ

Mục tiêu chính trong điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ là khôi phục nhanh chóng dòng máu đến vùng não bị ảnh hưởng, nhằm giảm thiểu tổn thương mô não. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, các phương pháp điều trị có thể bao gồm:​

Sử dụng thuốc tiêu sợi huyết: Đây là phương pháp ưu tiên trong điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ. Thuốc tiêu sợi huyết được tiêm tĩnh mạch có tác dụng làm tan cục máu đông, giúp tái thông mạch máu bị tắc nghẽn. Hiệu quả của phương pháp này đạt tối ưu khi được thực hiện trong vòng 3 đến 4,5 giờ đầu tiên sau khi khởi phát triệu chứng. ​

Lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học: Đối với những trường hợp cục máu đông lớn, bác sĩ có thể sử dụng ống thông và các dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ trực tiếp huyết khối khỏi mạch máu não. Kỹ thuật này thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của máy chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA) và hiệu quả nhất khi áp dụng trong khoảng 6 đến 24 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng. ​

Kiểm soát các yếu tố sinh tồn khác:

- Hạ thân nhiệt: Duy trì nhiệt độ cơ thể ở mức ổn định giúp bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương thêm.​

- Kiểm soát đường huyết: Đảm bảo mức đường huyết phù hợp hỗ trợ quá trình phục hồi của não bộ.​

- Cung cấp oxy: Đảm bảo cung cấp đủ oxy để hỗ trợ chức năng hô hấp và duy trì sự sống của tế bào não.​

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế kịp thời là yếu tố quyết định trong việc giảm thiểu tổn thương và cải thiện khả năng phục hồi.

Kết luận

Nội dung bài viết đã giải thích nguyên nhân và cách điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ. Khi phát hiện người thân bị đột quỵ, bạn hãy nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

ĐẶT MUA KHUNG TRÚC ĐAN

Giá bán lẻ

Hộp 60 viên: 300.000Đ/HỘP

Họ và tên(*)

Số điện thoại*

Địa chỉ nhận hàng*

Sản phẩm	Đơn giá	Số lượng	Thành tiền
Khung Trúc Đan hộp 60 viên	300.000		0
Giá này chưa bao gồm chi phí vận chuyển. Nếu có, Chúng tôi sẽ xác nhận đơn hàng với Quý khách qua điện thoại. Trân trọng cảm ơn		Tổng	0

Tư vấn cước miễn phí:

Hotline: 0975.857.257

Đặt mua