Nhồi máu não lỗ khuyết: Hiểm họa tiềm ẩn gây tử vong

Nhồi máu não lỗ khuyết là gì?

Nhồi máu não lỗ khuyết là tổn thương nhỏ ở vùng dưới vỏ não, có đường kính không quá 15mm, xuất hiện do sự tắc nghẽn của các động mạch xuyên nhỏ – những nhánh nhỏ phát sinh trực tiếp từ các mạch lớn như động mạch nền, động mạch não giữa hoặc các nhánh của vòng Willis.

Các động mạch xuyên này có kích thước rất nhỏ, chỉ dưới 0.5mm đường kính. Khi chúng bị tắc, ổ nhồi máu hình thành có thể dao động từ 0.5mm đến tối đa 15mm, tương ứng với thể tích khoảng 0.2 – 2ml máu. Cần phân biệt rõ rằng, không phải mọi vùng nhồi máu nhỏ ở sâu trong não đều là nhồi máu ổ khuyết; để xác định chính xác, cần loại trừ các nguyên nhân khác gây tổn thương não.

Nhồi máu não lỗ khuyết có thể gây tử vong hoặc liệt một bên cơ thể

Tại sao lại xảy ra nhồi máu não lỗ khuyết?

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự tắc nghẽn đột ngột tại các động mạch cung cấp máu cho các vùng sâu trong não. Huyết áp cao kéo dài là yếu tố nguy cơ nổi bật nhất, vì tình trạng này khiến thành mạch bị dày lên, lòng mạch hẹp lại, tạo điều kiện cho các mảng xơ vữa hoặc huyết khối làm cản trở dòng máu.

Hệ quả là các mô thần kinh ở sâu bên trong não không nhận đủ oxy và dưỡng chất, gây hoại tử cục bộ, để lại những tổn thương vĩnh viễn nếu không được can thiệp sớm.

Nhận biết các biểu hiện của nhồi máu não lỗ khuyết

Các triệu chứng của nhồi máu lỗ khuyết phụ thuộc vào vị trí tổn thương trong não. Trong đa số trường hợp, người bệnh thường gặp một số dạng lâm sàng điển hình như:

- Liệt nhẹ nửa người (gồm mặt, tay và chân), thường xảy ra khi tổn thương ở vùng bao trong hoặc cầu não.

- Rối loạn cảm giác đơn thuần, liên quan đến tổn thương ở vùng nhân bụng bên của đồi thị.

- Liệt nửa người kèm theo thất điều, gặp khi vị trí lỗ khuyết nằm ở cầu não.

- Vận ngôn rối loạn kèm theo tay vụng về, xuất hiện nếu tổn thương ở vùng gối của bao trong hoặc cầu não.

- Liệt nửa người kèm mất khả năng nói vận động, do ảnh hưởng tại bao trong và khu vực tia vành liền kề.

- Hội chứng giả hành não, là biến thể phổ biến nhất trong các trường hợp nhồi máu nhiều ổ nhỏ, liên quan đến đường vỏ – gai và vỏ – hành não.

Về vị trí xuất hiện ổ nhồi máu, các vùng dễ bị tổn thương nhất bao gồm: nhân bèo (chiếm 37%), cầu não (36%), đồi thị (14%), bao trong (10%), ngoài ra còn gặp ở vành tia, bao ngoài, bó tháp và các cấu trúc thuộc thân não.

Khoảng 18–40% người bệnh từng có tiền sử cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA). Biểu hiện triệu chứng có thể xuất hiện một cách đột ngột hoặc tiến triển từ từ trong vài ngày. Các dấu hiệu thần kinh tiền đình thường diễn biến chậm trong 2–3 ngày. Trong một số trường hợp, có thể xuất hiện xuất huyết nhỏ mà chỉ chụp cộng hưởng từ (MRI) mới phát hiện rõ ràng – bởi CT-scan chỉ phát hiện khoảng 2/3 số ca.

Khác với các loại đột quỵ khác, người bệnh nhồi máu lỗ khuyết thường không bị rối loạn ý thức, hiếm khi có co giật hoặc nôn mửa. Dạng phổ biến nhất là liệt vận động đơn thuần nửa người, chiếm tới 60% số ca.

Về khả năng hồi phục, quá trình này có thể bắt đầu sau vài giờ, vài ngày hoặc vài tuần – tùy thuộc vào vị trí và kích thước vùng tổn thương. Nếu được điều trị đúng cách và kịp thời, khả năng phục hồi hoàn toàn là rất cao.

Tiên lượng thường tốt nếu bệnh nhân không bị ảnh hưởng đến tri giác, ngôn ngữ hay các chức năng cao cấp của vỏ não.

Khi phát hiện dấu hiệu đột quỵ nên gọi ngay cấp cứu để đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất 

Những đối tượng nào có nguy cơ cao mắc nhồi máu não lỗ khuyết?

Nhồi máu não lỗ khuyết thường liên quan chặt chẽ đến các bệnh lý mạch máu mãn tính, đặc biệt là tăng huyết áp và đái tháo đường – hai yếu tố nguy cơ hàng đầu. Nam giới, người lớn tuổi, người hút thuốc lá, từng có tiền sử đột quỵ nhỏ (TIA) hoặc từng bị nhồi máu não lỗ khuyết trước đó, cũng như người có bệnh lý mạch vành, đều nằm trong nhóm nguy cơ cao.

Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng. Một tổng quan nghiên cứu năm 2021 đã phát hiện 12 vùng gen (locus) liên quan đến khả năng mắc đột quỵ lỗ khuyết. Một số bệnh lý mạch máu nhỏ do di truyền cũng có thể biểu hiện qua nhồi máu lỗ khuyết, điển hình như:

- Bệnh mạch máu não dạng bột.

- CADASIL – bệnh lý di truyền trội nhiễm sắc thể liên quan đến tổn thương chất trắng não và nhồi máu dưới vỏ.

- CARASIL – dạng di truyền lặn của cùng bệnh lý, cũng gây tổn thương tương tự.

Phương pháp điều trị nhồi máu não lỗ khuyết

Việc can thiệp y tế sớm khi bệnh nhân gặp tình trạng nhồi máu lỗ khuyết sẽ giúp tăng cơ hội phục hồi và giảm thiểu tổn thương vĩnh viễn cho não bộ.

Nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ nhồi máu não là do xơ vữa động mạch, vì vậy điều trị sẽ tập trung vào việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao và tiểu đường. Bên cạnh đó, các bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng thêm thuốc nhằm ngăn ngừa đột quỵ tái phát. Trong những tình huống nhất định, việc tiêm thuốc sẽ được xem xét để đạt hiệu quả điều trị nhanh hơn.

Tổn thương não do nhồi máu có thể để lại hậu quả lâu dài, phụ thuộc vào khu vực và mức độ bị ảnh hưởng. Chính vì vậy, khả năng phục hồi sau đột quỵ là khác nhau ở mỗi người – có người phục hồi nhanh chóng, trong khi người khác cần thời gian dài hơn để tái thích nghi.

Sau cơn đột quỵ, bệnh nhân nên tích cực tham gia các chương trình phục hồi chức năng. Điều này giúp họ lấy lại sức cơ, học lại các kỹ năng vận động và giao tiếp đã mất. Quá trình này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, thậm chí nhiều năm tùy từng trường hợp.

Hầu hết những người từng bị đột quỵ đều cần theo dõi và điều trị dài hạn. Các thuốc điều chỉnh huyết áp, đường huyết và mỡ máu thường được duy trì lâu dài nhằm hạn chế nguy cơ tái phát.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể được chỉ định:

- Liệu pháp ngôn ngữ để cải thiện khả năng nói và giao tiếp.

- Vật lý trị liệu nhằm phục hồi các chức năng vận động thiết yếu.

- Liệu pháp hoạt động để nâng cao chất lượng sống hằng ngày.

- Cách phòng tránh nhồi máu não lỗ khuyết hiệu quả

Đột quỵ do nhồi máu não lỗ khuyết là tình trạng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Ngoài những yếu tố không thể kiểm soát như tuổi tác hay di truyền, nhiều yếu tố nguy cơ hoàn toàn có thể được hạn chế thông qua việc thay đổi lối sống.

Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, bạn nên:

- Từ bỏ thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích.

- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin và chất xơ.

- Hạn chế ăn mặn và thực phẩm nhiều dầu mỡ.

- Tập thể dục đều đặn, duy trì vận động mỗi ngày để kiểm soát cân nặng và tránh béo phì.

Tạm kết

Nhồi máu não lỗ khuyết là một dạng nhồi máu não có thể dẫn đến đột tử. Ngoài việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất cần thiết để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu hay các bệnh lý tim mạch, người bệnh nên ăn uống lành mạnh, tránh nguy cơ đột quỵ.

ĐẶT MUA KHUNG TRÚC ĐAN

Giá bán lẻ

Hộp 60 viên: 300.000Đ/HỘP

Họ và tên(*)

Số điện thoại*

Địa chỉ nhận hàng*

Sản phẩm	Đơn giá	Số lượng	Thành tiền
Khung Trúc Đan hộp 60 viên	300.000		0
Giá này chưa bao gồm chi phí vận chuyển. Nếu có, Chúng tôi sẽ xác nhận đơn hàng với Quý khách qua điện thoại. Trân trọng cảm ơn		Tổng	0

Tư vấn cước miễn phí:

Hotline: 0975.857.257

Đặt mua