Đông y điều trị trúng phong kinh lạc cải thiện lưu thông khí huyết
Trúng phong kinh lạc là gì?
Theo “Kim quỹ yếu lược”, chứng trúng phong (tai biến mạch máu não) được phân biệt dựa trên mức độ nặng nhẹ và phạm vi ảnh hưởng. Tài liệu này mô tả: “Nếu tà khí xâm nhập vào đường lạc sẽ gây tê bì da thịt, nếu vào kinh mạch sẽ dẫn đến cảm giác nặng nề, khó chịu, miệng sùi nước dãi.” Từ đó, có thể hiểu trúng phong kinh lạc là dạng nhẹ của trúng phong, đặc trưng bởi tình trạng tê bì chân tay, vận động khó khăn, hoặc không bị hôn mê nhưng đột ngột xuất hiện méo miệng, liệt nửa người. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể bị co quắp tứ chi, cảm giác nóng lạnh thất thường, hoặc bất ngờ ngã quỵ nhưng tình trạng hôn mê không nghiêm trọng.
Méo miệng do trúng phong kinh lạc
Nguyên nhân gây trúng phong kinh lạc
Chứng trúng phong kinh lạc có thể khởi phát do nhiều yếu tố, bao gồm:
- Mất cân bằng cảm xúc: Căng thẳng, giận dữ, hoặc trạng thái tinh thần bất ổn kéo dài có thể khiến tâm hỏa vượng, kích thích nội phong, dẫn đến can dương thượng cang, làm khí huyết lưu thông rối loạn và gây bệnh.
- Chế độ ăn uống không hợp lý: Thói quen ăn nhiều thực phẩm cay, béo, ngọt khiến tỳ vị suy yếu, gây tích tụ thấp đàm. Đàm uất lâu ngày có thể hóa hỏa, dẫn động can phong và làm bệnh khởi phát.
- Lao lực quá độ và dinh dưỡng kém: Cơ thể suy nhược, âm huyết hao tổn có thể sinh nhiệt, kích hoạt phong tà, gây ảnh hưởng đến kinh lạc.
- Tác động từ môi trường: Biến đổi khí hậu, hàn tà xâm nhập vào cơ thể cũng là nguyên nhân khiến khí huyết vận hành bất thường, dễ dẫn đến bệnh.
Cơ chế sinh bệnh trúng phong kinh lạc
Chứng trúng phong kinh lạc thường liên quan đến sự tác động qua lại giữa các yếu tố như Phong (can phong), Hỏa (can hỏa, tâm hỏa), Đàm (thấp đàm, phong đàm), Khí (khí hư, khí trệ), Huyết (huyết hư, huyết ứ). Khi gặp điều kiện thuận lợi, chẳng hạn như căng thẳng hay giận dữ đột ngột, bệnh có thể bùng phát ngay lập tức.
Đông y điều trị trúng phong kinh lạc
1. Trường hợp kinh mạch ứ trệ, mạch lạc chưa tổn thương
Biểu hiện: Yếu liệt nửa người, tê bì chân tay, co cứng cơ, méo miệng, mắt lệch, chảy nước dãi, khó nói. Lưỡi có thể bình thường hoặc ám tối, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch huyền tế.
Nguyên tắc điều trị: Dưỡng huyết, hoạt huyết, khử phong, thông lạc.
Bài thuốc Đại tần giao thang gia giảm:
Tần giao 24g Cam thảo 12g
Đương quy 12g Khương hoạt 12g
Phòng phong 12g Bạch truật 12g
Phục linh 12g Thục địa 12g
Thạch cao 24g Xuyên khung 12g
Bạch thược 12g Độc hoạt 12g
Hoàng cầm 12g Bạch chỉ 12g
Sinh địa 12g Tế tân 4g
Vị thuốc Đại tần
Gia giảm thêm các vị:
- Nếu gặp thời tiết lạnh ẩm, thêm 7 lát gừng tươi.
- Mùa xuân và mùa hè, bổ sung tri mẫu 12g.
- Trường hợp không có nội nhiệt, loại bỏ Thạch cao và Hoàng cầm. Người mắc biểu chứng Phong nhiệt, bỏ Khương hoạt, Phòng phong, Đương quy; thay bằng Tang diệp, Cúc hoa, Bạc hà.
- Nếu bị nôn nhiều đờm, rêu lưỡi dày nhờn, mạch hoạt, loại Địa hoàng; thêm Nam tinh, Bán hạ, Quất hồng.
- Trường hợp méo miệng, mắt lệch, bổ sung Bạch phụ tử, Toàn yết, Cương tằm.
- Người cao tuổi, thể trạng suy nhược, thêm Hoàng kỳ.
- Nếu có cảm giác đầy tức dưới vùng tim, gia thêm chỉ thực.
Cách dùng: Các dược liệu trên đem sắc với 7 bát nước, cô lại còn 3 bát, lọc bỏ bã, chia thành 3 lần uống trong ngày. Bài thuốc hỗ trợ điều trị phong tà mới xâm nhập vào kinh lạc, gây méo miệng, lệch mắt, lưỡi cứng khó nói, tay chân mất linh hoạt, phong tà lan khắp đường kinh.
2. Bài thuốc trị thể phong đàm nhiễu động, đàm nhiệt tích tụ
Triệu chứng lâm sàng: Người bệnh có thể bị đau đầu, hoa mắt, đờm nhiều, yếu liệt nửa người xảy ra đột ngột hoặc tiến triển dần dần. Một số biểu hiện khác bao gồm tê bì chân tay, méo miệng, lệch mắt, khó nói, chán ăn. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể nghiến răng, mím chặt môi, bí tiểu, táo bón. Lưỡi thường có màu hồng sẫm, bệu, rêu lưỡi vàng và dày, mạch huyền hoạt sác.
Nguyên tắc điều trị: Bình can, khai thông kinh lạc, hóa đàm, thanh nhiệt phủ tạng.
Bài thuốc: Ôn đởm thang kết hợp với Tam hóa thang:
Trúc nhự 8g Chỉ thực 8g
Bán hạ (chế) 12g Quất hồng bì 12g
Phục linh 12g Cam thảo 6g
Chỉ thực 10g Đại hoàng 10g
Hậu phác 10g Khương hoạt 10g
Tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể gia giảm cho thích hợp.
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
Bài thuốc Ôn Đởm Thang
3. Bài thuốc trị thể can thận âm hư, can dương bốc lên
Triệu chứng lâm sàng: Đau đầu, chóng mặt, miệng khô, ù tai, giấc ngủ kém, dễ gặp ác mộng. Người bệnh có thể bị yếu liệt nửa người, tê bì chân tay, khó phát âm, méo miệng, bí đại tiểu tiện. Lưỡi có màu đỏ hồng, ít rêu, mạch huyền tế sác.
Nguyên tắc điều trị: Bổ thận, dưỡng can, bình phong, thông kinh lạc.
Bài thuốc: Thiên ma câu đằng ẩm:
Thiên ma 8g Câu đằng 16g
Sinh thạch quyết minh 20g Tang ký sinh 12g
Đỗ trọng 18g Ngưu tất 12g
Sơn chi 12g Hoàng cầm 12g
Ích mẫu thảo 12g Chu phục thần 12g
Dạ giao đằng 20g.
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, chia làm 2 lần.
Bài thuốc Thiên ma cẩu đằng ẩm
4. Bài thuốc trị thể khí hư, huyết ứ
Triệu chứng lâm sàng: Người bệnh có cảm giác mệt mỏi, suy nhược, tim đập nhanh, hụt hơi, yếu liệt một bên cơ thể, tê bì chân tay, méo miệng, chảy nước dãi nhiều, khó nói. Một số trường hợp có rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc đi ngoài phân lỏng. Lưỡi có màu nhợt hoặc tím tái, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc trắng nhớt, mạch tế sáp.
Nguyên tắc điều trị: Bổ khí, hoạt huyết, thúc đẩy tuần hoàn.
Bài thuốc: Bổ dương hoàn ngũ thang:
Hoàng kỳ 40g Đương quy vĩ 6g
Xích thược 4g Xuyên khung 3g
Đào nhân 6g Hồng hoa 3g
Địa long 3g
Cách dùng: Sắc thuốc uống ngày 1 thang.
Bài thuốc Bổ Dương Hoàn Ngũ Thang
5. Bài thuốc trị thể can thận âm hư, phong hỏa bốc lên
Triệu chứng lâm sàng: Người bệnh thường xuyên bị đau đầu, hoa mắt, ù tai, giấc ngủ không sâu, dễ gặp ác mộng. Các dấu hiệu kèm theo có thể gồm lòng bàn tay và bàn chân nóng, đau lưng, dễ cáu giận, đột ngột chóng mặt, nhìn mờ, nuốt khó, buồn nôn, đi lại không vững, méo miệng, yếu liệt nửa người, thậm chí có lúc rơi vào trạng thái lơ mơ. Lưỡi đỏ hoặc tím sẫm, rêu lưỡi vàng dày và nhớt, mạch huyền hoạt.
Nguyên tắc điều trị: Dưỡng âm, giáng hỏa, trấn can, bình phong.
Bài thuốc: Trấn can tức phong thang:
Ngưu tất 40g Sinh giả thạch 40g
Sinh long cốt 20g Sinh mẫu lệ 20g
Sinh quy bản 20g Sinh bạch thược 20g
Huyền sâm 20g Thiên đông 20g
Xuyên luyện tử 8g Sinh mạch nha 8g
Thanh hao (hoặc nhân trần) 8g Cam thảo 6g
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
6. Bài thuốc trị thể Tỳ hư đàm thấp, đàm trọc bốc lên
Triệu chứng lâm sàng: Bệnh nhân thường xuyên bị đau đầu, hoa mắt, cảm giác tức ngực, khó thở, chán ăn, buồn nôn, cơ thể suy nhược. Đôi khi xuất hiện tình trạng chóng mặt đột ngột, nôn, thị lực giảm, nhìn đôi, lưỡi cứng, khó nói, di chuyển không vững, tê bì tay chân, có thể bị liệt một bên cơ thể. Lưỡi bệu, ám tím, rêu trắng nhớt hoặc vàng nhớt, mạch huyền hoạt hoặc huyền sác.
Nguyên tắc điều trị: Hóa thấp, trừ đàm, bình phong, khai khiếu.
Bài thuốc: Bán hạ bạch truật thiên ma thang:
Bán hạ chế 9g Thiên ma 18g
Phục linh 18g Bạch truật 18g
Trần bì 18g Cam thảo 3g
Đại táo 3 quả Gừng tươi 1-2 lát
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, điều chỉnh gia giảm tùy theo triệu chứng.
Châm cứu hỗ trợ điều trị trúng phong kinh lạc
Đông y điều trị trúng phong kinh lạc không chỉ bằng thuốc mà còn kết hợp thêm phương pháp châm cứu để khứ phong, hoạt huyết, thông kinh lạc như sau:
- Nguyên tắc: Khứ phong, thông kinh lạc.
- Ghi nhớ bấm huyệt:
+ Trường hợp liệt chi: Kiên ngung, Khúc trì, Thủ tam lý, Ngoại quan, Thái xung.
+ Trường hợp khó phát âm: Liêm tuyền, Á môn.
+ Trường hợp chảy nước dãi: Địa thương, Ngoại kim tân, Ngoại ngọc dịch.
+ Trường hợp méo miệng: Hợp cốc, Thái xung, Nghinh hương, Địa thương, Giáp xa, Ế phong, Nhân trung...
+ Trường hợp chóng mặt: Phong trì, Bách hội, Túc tam lý, Nội quan, Phong long.
Nếu chóng mặt do can dương thượng cang: Thái xung, Can du.
- Nhĩ châm (Châm cứu tai):
Tác động lên các huyệt: Điểm tâm, điểm dưới vỏ, Thần môn, Não, cùng các điểm phản xạ tương ứng với tay chân.
- Xoa bóp bấm huyệt và điều chỉnh cột sống:
Xoa bóp toàn thân kết hợp vận động các khớp nhằm cải thiện tuần hoàn và hỗ trợ phục hồi chức năng.
Tạm kết
Bài viết đã giúp bạn tìm hiểu Đông y điều trị trúng phong kinh lạc mang đến cơ hội phục hồi cho người bị tai biến mạch máu não. Khi áp dụng bất cứ phương pháp nào, bạn cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để đạt hiệu quả tốt nhất, tránh tác dụng phụ.
-
Hướng dẫn cách đặt tư thế, lăn trở cho người tai biến mạch máu não chuẩn nhất
Sau khi bị tai biến mạch máu não, việc thực hiện các hoạt động cơ bản trở nên vô cùng... -
Tư thế nằm cho bệnh nhân liệt nửa người: Lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa
Liệt nửa người là tình trạng mà bệnh nhân mất khả năng vận động ở một bên cơ thể –... -
Ăn gì bổ não? Tăng cường ngay nhóm thực phẩm này để bảo vệ não bộ, tăng cường trí nhớ
Não bộ được coi là bộ chỉ huy tiêu tốn năng lượng hàng đầu của cơ thể, có thể sử... -
Tắc mạch máu não nên uống thuốc gì để điều trị và phòng ngừa biến chứng?
Tắc nghẽn mạch máu não là một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh... -
Các phương pháp điều trị tắc nghẽn mạch máu não phổ biến hiện nay
Tắc nghẽn mạch máu não – còn gọi là hẹp động mạch cảnh do mảng bám xơ vữa – xảy... -
Tắc mạch máu não nên ăn gì? Top thực phẩm hỗ trợ lưu thông máu, ngăn ngừa cục máu đông
Tắc mạch máu não là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai biến mạch máu não (đột quỵ). Việc lựa... -
Đột quỵ tái phát sau bao lâu? Bí quyết phòng ngừa đột quỵ tái phát
Đột quỵ tái phát sau bao lâu là nỗi băn khoăn thường trực của nhiều bệnh nhân sau khi trải... -
Các giai đoạn tai biến mạch máu não: Hiểu đúng để cứu sống người bệnh
Tai biến mạch máu não là một tình trạng nguy hiểm, đòi hỏi xử lý kịp thời để hạn chế... -
Thuốc chống kết tập tiểu cầu là gì? Hiệu quả như thế nào trong điều trị đột quỵ?
Thuốc chống kết tập tiểu cầu là nhóm thuốc giúp ngăn chặn tiểu cầu kết dính lại với nhau –... -
Tắc nghẽn mạch máu não: Yếu tố hàng đầu dẫn đến đột quỵ
Nếu không xử lý kịp thời, tắc nghẽn mạch máu não có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm...
- Trang chủ
- Sản phẩm
- Về chúng tôi
- Câu chuyện khách hàng
- Góc bệnh lý
- Tin tức tổng hợp
- Liên hệ
- Đặt hàng
- Thông tin sản phẩm
- Thành phần sản phẩm
- Công dụng sản phẩm
- Tai biến mạch máu não
- Thiểu năng tuần hoàn não
- Chế độ ăn uống tập luyện
- Tin tức sự kiện
- Câu hỏi thường gặp
- Câu chuyện khách hàng